Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας

Το πολυβραβευμένο αυτό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας ιδρύθηκε το 1964 από τον Άγγελο Ν. Γουλανδρή, με στόχο την προώθηση των φυσικών επιστημών και την ευαισθητοποίηση του ανθρώπου στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. Στεγάζεται σε ιδιόκτητο κτίριο, στην Κηφισιά Αττικής (Λεβίδου 13). Η παρουσίαση των φυτικών εκθεμάτων του μουσείου, η οποία πραγματοποιήθηκε με τη συνεργασία του Βρετανικού Μουσείου Φυσικής Ιστορίας, αρχίζει με μια τρισδιάστατη αναπαράσταση φυτικού κυττάρου, με πληροφορίες σχετικά με την αναπαραγωγή του, για να συνεχιστεί στην επόμενη αίθουσα, το ίδιο εντυπωσιακή με την πρώτη, με προπλάσματα, αναπαραστάσεις, φωτογραφίες και επεξηγηματικά κείμενα για την ανατομία, τη μορφολογία και την προσαρμογή των φυτών στο περιβάλλον. Από την πολύ μεγάλη εντομολογική συλλογή του μουσείου εκτίθεται ένα μικρό μέρος, που περιλαμβάνει τις κυριότερες ομάδες εντόμων της Ελλάδας και μερικά από τα πιο εντυπωσιακά έντομα άλλων χωρών. Στις αίθουσες που είναι αφιερωμένες στους θαλάσσιους οργανισμούς θα έχετε την ευκαιρία να θαυμάσετε μια μεγάλη συλλογή οστράκων των ελληνικών θαλασσών, κοχύλια του γλυκού νερού, σαλιγκάρια, θαλάσσιους οργανισμούς, όπως αστερίες, αχινούς, αστακούς και καβούρια, και σε μια εντυπωσιακή προθήκη που δίνει την εντύπωση βυθού μια πολύχρωμη συλλογή κοραλλιών. Στην προθήκη, μήκους 22 μ., της αίθουσας των πτηνών εκτίθεται ένας μεγάλος αριθμός ταριχευμένων ειδών. Από τα αριστερά προς τα δεξιά παρουσιάζονται με τη σειρά πουλιά του βουνού, όπως χρυσαετός, γύπας και άλλα αρπαχτικά, πουλιά του δάσους, όπως κουκουβάγια, μπούφος και καλιακούδα, πουλιά της πεδιάδας, όπως κότσυφας, πέρδικα και κοράκια, πουλιά των ποταμών, όπως σταχτογερανός, ερωδιός και χαλκόκοτα, και τέλος πουλιά της θάλασσας, όπως κορμοράνος, αλκυόνη και μαυροπετρίτης. Εκτός από τα δείγματα της ελληνικής ορνιθοπανίδας υπάρχει και μία μικρή συλλογή με πουλιά της Αφρικής, όπως η ιερή ίβιδα της Αιγύπτου και η αιθιοπική αλκυόνη, πουλιά της Αμερικής, από τα οποία το πιο εντυπωσιακό είναι το σπάνιο Quetral, και ένα απολίθωμα αρχαιοπτέρυγος, του αρχαιότερου πτηνού, στο οποίο διακρίνονται τα ίχνη του σκελετού και των φτερών του. H συλλογή θηλαστικών περιλαμβάνει ζώα από διάφορα οικοσυστήματα του κόσμου. Την Αυστραλία αντιπροσωπεύουν ο ορνιθόρρυγχος, ο αγκαθωτός μυρμηγκοφάγος, το καγκουρό, το κοάλα· την αφρικανική σαβάνα το λιοντάρι, ο γατόπαρδος, ο μπαμπουίνος· το τροπικό δάσος της νοτιοανατολικής Ασίας η τίγρης και η μαλαισιανή αρκούδα· το ψυχρό κωνοφόρο δάσος της κεντρικής Ασίας ο πάνθηρας των χιονιών και η μαύρη αρκούδα των Ιμαλαΐων· το τροπικό δάσος του Αμαζονίου ο ιαγουάρος· και, τέλος, το ψυχρό κωνοφόρο δάσος της Bόρειας Αμερικής ο μοσχόβους. Στην αίθουσα αυτή ξεχωρίζουν τρία εκθέματα. Το ένα απ’ αυτά είναι ένα ακριβές αντίγραφο του δεινόσαυρου Τρικεράτωψ, το οποίο κατασκευάστηκε ειδικά για το μουσείο από τα εργαστήρια του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας της Νέας Υόρκης. Τα άλλα δύο είναι η μεσογειακή φώκια μονάχους-μονάχους και η θαλάσσια χελώνα καρέτα-καρέτα, τα οποία κινδυνεύουν να εξαφανιστούν από τις ελληνικές θάλασσες. Στη μεγάλη αίθουσα του κάτω ορόφου, με τα γεωλογικά εκθέματα, υπάρχει μια τρισδιάστατη μακέτα σε τομή του εσωτερικού της γης, στην οποία μπορείτε να δείτε τα στρώματα, τις ωκεάνιες και ηπειρωτικές πλάκες, καθώς και τις σεισμικές εστίες στο μανδύα και στο φλοιό της γης. Επίσης, μια σειρά παλαιογεωγραφικών χαρτών με τις ανακατατάξεις που έχουν συμβεί στη λεκάνη της Μεσογείου τα τελευταία 75.000.000 χρόνια και έγχρωμες διαφάνειες χαρτογράφησης του βυθού της και των διαφόρων ρηγμάτων της. Η γεωλογική συλλογή του μουσείου περιλαμβάνει ταξινομημένα ελληνικά ορυκτά και πετρώματα και μια σειρά από διεθνή ορυκτά. Ανάμεσα σε αυτά τα εκθέματα ξεχωριστή θέση κατέχουν τα ορυκτά από τα αρχαία μεταλλεία του Λαυρίου, από τα οποία μπορείτε να δείτε μαλαχίτες, αζουρίτες, γαληνίτες, αραγωνίτες, σμισθονίτες κ.ά. Από άλλες περιοχές της Ελλάδας εκτίθενται ορυκτά από την Κασσάνδρα Χαλκιδικής και το Παγγαίο όρος, λευκόλιθος από την Εύβοια, βωξίτης από τον Παρνασσό και την Γκιόνα και ορυκτά από τη Νάξο. Στη συλλογή των πετρωμάτων, που συνοδεύονται από επεξηγηματικά κείμενα και αναπαραστάσεις για τη δημιουργία και τις μεταμορφώσεις τους, θα δείτε βασάλτη, οψιδιανό, με τον οποίο οι αρχαίοι κατασκεύαζαν όπλα και εργαλεία, οφιόλιθο και θαυμάσια δείγματα παριανού και πεντελικού λευκού μαρμάρου, με το οποίο είναι σμιλευμένα τα ομορφότερα ελληνικά αγάλματα της αρχαιότητας. Στο τμήμα παλαιοντολογίας του μουσείου μπορείτε να συμβουλευτείτε ένα χάρτη με πληροφορίες για τα θηλαστικά που ζούσαν στην Ελλάδα πριν από εκατομμύρια χρόνια και να μελετήσετε τη μεγάλη προθήκη που είναι αφιερωμένη στην εμφάνιση και εξέλιξη του ανθρώπινου είδους. Δείτε επίσης τον πίνακα με τις πληροφορίες για την εξέλιξη της ζωής και τα χρονολογικά τοποθετημένα εκθέματα απολιθωμένων οργανισμών, από τα οποία το παλαιότερο είναι 2,7 δισεκατομμυρίων ετών και προέρχεται από τη Nότια Αφρική. Στην αυλή του μουσείου θα δείτε ένα δείγμα του μεγαλύτερου δίθυρου κοχυλιού του κόσμου, το οποίο ζυγίζει περίπου 250 κιλά και ζει στις κοραλλιογενείς περιοχές του Ειρηνικού Ωκεανού. Το Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας διαθέτει μια φυτοθήκη-Herbarium με 200.000 δείγματα φυτών από την Ελλάδα και τον ευρύτερο χώρο της Ανατολικής Μεσογείου, αποξηραμένα και ταξινομημένα κατά οικογένειες, γένη και είδη. Eπίσης, το μουσείο διεξάγει συστηματική επιστημονική έρευνα, δημοσιεύει επετηρίδα με τις εργασίες του επιστημονικού προσωπικού του και μελέτες που βασίζονται στις συλλογές του, πραγματοποιεί εκδόσεις στην ελληνική και αγγλική γλώσσα και οργανώνει εκθέσεις και εκτός του χώρου του. Το 1978 ίδρυσε το σωματείο «Oι Φίλοι του Μουσείου Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας», που με διάφορες εκδηλώσεις και εκπαιδευτικά προγράμματα προσπαθεί να φέρει πιο κοντά το μουσείο στο κοινό. Το 1991 ίδρυσε στη Θεσσαλονίκη το Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων/Υγροτόπων (ΕΚΒΥ), αποσκοπώντας να συμβάλει στην αποκατάσταση των υγροτοπικών και των χερσαίων φυσικών περιοχών της Ελλάδας και της Μεσογείου. Το μουσείο διαθέτει μια ενδιαφέρουσα βιβλιοθήκη με σύγχρονη και παλαιότερη βιβλιογραφία, βασικά επιστημονικά βοηθήματα και 650 τίτλους επιστημονικών διεθνών περιοδικών. Στο πωλητήριο του μουσείου θα βρείτε μια ενδιαφέρουσα ποικιλία από βιβλία για μικρούς και μεγάλους, κοσμήματα, δείγματα πετρωμάτων, αντικείμενα από φυσικά υλικά και διάφορα άλλα αναμνηστικά. Κέντρο Περιβαλλοντικής Έρευνας και Εκπαίδευσης ΓAIA. Ιδρύθηκε από το Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας, αποσκοπεί να μυήσει όλες τις ηλικίες, αλλά κυρίως τους νέους, στις λειτουργίες του φυσικού κόσμου και να ενημερώσει για τις ενέργειες του ανθρώπου που απειλούν την ισορροπία του πλανήτη αλλά και της ζωής του. Tο κέντρο ΓAIA καταλαμβάνει μια έκταση 12.500 τ.μ. και εκτός από τους εκθεσιακούς χώρους περιλαμβάνει ερευνητικά εργαστήρια, βιβλιοθήκη, αμφιθέατρο, αίθουσα προβολών, αναψυκτήριο, εστιατόριο και πωλητήριο. Mέσα από τις εκθεσιακές ενότητες προβάλλονται οι λειτουργίες του ηλιακού συστήματος, της γης, και των φυσικο-χημικών κύκλων που συντηρούν τη ζωή, η εξελικτική πορεία του ανθρώπου, οι νόμοι της οικολογικής ισορροπίας και οι ενέργειες του ανθρώπου που απειλούν την ισορροπία της ζωής. Προτείνονται πιθανές λύσεις, χωρίς επιβάρυνση του φυσικού περιβάλλοντος, στους τομείς ενέργειας, μεταφορών, διατήρησης των φυσικών πόρων και εξασφάλισης επαρκών και ασφαλών υδάτων και τροφής. Τμήμα της προθήκης με τα πουλιά, στο Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας. Τμήμα της αίθουσας με τα φυτικά εκθέματα του Μουσείου Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας. Προθήκη από το τμήμα παλαιοντολογίας, στο Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας. Ταριχευμένα ζώα της Αφρικής, σε αίθουσα του Μουσείου Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας. Το κτίριο που στεγάζει το Κέντρο Περιβαλλοντικής Έρευνας και Εκπαίδευσης «ΓAIA». Προθήκη με εκθέματα από τη συλλογή των θαλάσσιων οργανισμών (Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας). Εξωτερική άποψη του Μουσείου Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας. Αίθουσα με γιγαντοοθόνη στο Κέντρο Περιβαλλοντικής Έρευνας και Εκπαίδευσης «ΓAIA».